
1 | FÂTIHA SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. Yedi âyettir. Kur’an-i Kerim’in ilk sûresi oldugu için “baslangiç” anlamina “Fâtiha” adini almistir. Sûrenin ayrica, “Ümmü’l-Kitab” (Kitab’in özü) “es-Seb’ul-Mesânî” (Tekrarlanan yedi âyet)1, “el-Esâs”, “el-Vâfiye”, “el-Kâfiye”, “el-Kenz”, “es-Sifâ”, “es-Sükr” ve “es-Salât"2 gibi baska adlari da vardir. Kuran’in içerdigi esaslar öz olarak Fâtiha’da vardir. Zira övgü ve yüceltilmeye layik bir tek Allah’in varligi, onun hakimiyeti, tek mabut olusu, kullugun ancak ona yapilip ondan yardim istenecegi, bu sûrede özlü bir sekilde ifade edilir. Fâtiha sûresi ayni zamanda bastan basa essiz güzellikte bir dua, bir yakaristir.
2 | BAKARA SÛRESI
Medine döneminde inmistir. Kur’an-i Kerim’in en uzun sûresi olup 286 âyettir. Adini, 67-73. âyetlerde yer alan “bakara” (sigir) kelimesinden alir. Sûre, Islâm hukukunun ana konulariyla ilgili pek çok hüküm içermektedir.
3 | ÂL-I IMRÂN SÛRESI
Medine döneminde inmistir. 200 âyettir. Sûre, adini 33. âyette geçen “Âl-i Imrân” tamlamasindan almistir. Imrân, Hz.Mûsâ ile Hz.Hârûn’un babasidir. Âl-i Imrân, Imrân ailesi demektir.
4 | NISÂ SÛRESI
Medine döneminde inmistir. 176 âyettir. Sûre, özellikle kadin haklarindan, onlarin hukûkî ve sosyal konumlarindan bahsettigi için bu adi almistir. “Nisâ” kadinlar demektir.
5 | MÂIDE SÛRESI
Medine döneminde inmistir. 120 âyettir. Sûre adini, 112. ve 114. âyetlerde yer alan “mâide” (sofra) kelimesinden almistir. Sûrede baslica; verilen sözlerin yerine getirilmesi, Israilogullarinin sözlerinde durmamalari, Hristiyanlarin yanlis inançlari, dünyaya düskünlükleri ve yolsuzluklari, müslümanlar için bazi talimat, uyari ve dini hükümler konu edilmektedir.
6 | EN'ÂM SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. Kuvvetli görüse göre, 91, 92, 93, 151, 152 ve 153. âyetler Medine’de inmistir. 165 âyettir. Adini 136, 138 ve 139. âyetlerde yer alan “el-En’âm” kelimesinden almistir. En’âm, koyun, keçi, deve ve sigir cinsi ehli hayvanlari ifade eden bir kelimedir. Sûrede baslica tevhide, adalete, peygamberlige, ahirete dair meseleler ile, küfrün ve batil inançlarin reddi, ve bazi temel ahlâk kurallari konu edilmektedir.
7 | A'RÂF SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 163-170. âyetlerin Medine döneminde indigini söyleyen âlimler de vardir. 206 âyettir. Sûre adini, 46. ve 48. âyetlerde geçen “el-A’râf” kelimesinden almistir. “el-A’râf”, yüksek yerler, yüksek mevkiler demektir. Sûrede temel konu olarak, ilahi vahyin dogrulugu ve vahye duyulan ihtiyaç islenmektedir
8 | ENFÂL SÛRESI
Medine döneminde hicretin ikinci yilinda Bedir savasindan sonra inmistir. 75 Âyettir.Sûre, adini ilk ayetteki "el-Enfâl" kelimesinden almistir.Enfâl savas ganimeti demektir. Sûrede baslica, savas, özellikle Bedir savasi sonrasi elde edilen ganimetleri, bunlarin kimlere ve nasil pay edilecegi konu edilmektedir.
9 | TEVBE SÛRESI
Son iki âyet hariç Medine döneminde, Peygamber Efendimizin irtihaline yakin bir zamanda inmistir. 129 âyettir. Sûre adini, Allah’in kullarinin tövbesini kabul edecegini bildirdigi 104. âyetten almistir. Ilk âyette geçen “berâet” kelimesinden dolayi sûreye Berâe sûresi adi da verilmistir. Basinda besmele olmayan tek sûredir. Sûrenin basina besmelenin yazilmamis olusunu bazi bilginler, onun bir önceki sûrenin devami mahiyetinde olusu ile açiklamislardir. Sûrede baslica, yaptiklari antlasmalara bagli kalmayan düsmanlarla iliskilerin kesilmesi, antlasmalara bagli kalanlara karsi ise antlasmalara bagli kalinmasinin gerekliligi; Kur’an’in müslümanlar üzerinde olusturdugu etki ve Hz. Peygamber’in müslümanlar adina duydugu endise söz konusu edilmektedir.
10 | YÛNUS SÛRESI
40,94,95 ve 96. âyetler Medine döneminde, digerleri Mekke döneminde inmistir. 109 âyettir. Sûrede temel konu olarak Allah’in rahmetinin gazabina üstün oldugu vurgulanmaktadir. Sûrede, Yûnus, Nûh ve Mûsâ peygamberler ile bunlarin kavimlerinin kissalarina yer verilmektedir. Sûre, adini içindeki Yûnus kissasindan almistir.
11 | HÛD SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 123 âyettir. Sûre, adini içinde söz konusu edilen Hûd peygamberden almistir. Sûrede baslica tevhit, peygamberlik, öldükten sonra dirilme ve ceza konulari ele alinmakta ve bunlar bazi peygamberlerin kissalariyla desteklenmektedir.
12 | YÛSUF SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 111 âyettir. Bu sûrede Yûsuf Peygamberin hayatta karsilastigi sikintilar ve bunlara sabrederek nasil basariya ulastigi anlatilmakta ve inananlar için faydali ögütler, önemli mesajlar verilmektedir. Kur’an’da bastan sona kadar bir tek konuyu anlatan tek sûre budur.
13 | RA'D SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 43 âyettir. Sûre adini, 13. âyette geçen “Ra’d” kelimesinden almistir. “Ra’d” gök gürültüsü demektir. Sûrede baslica Allah’in birligi, peygamberlik, öldükten sonra dirilmek ve hesap ile müsriklerin Islâm hakkinda ortaya attiklari süpheler konu edilmektedir.
14 | IBRÂHIM SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 52 âyettir. Içinde Hz. Ibrahim’den ve ailesinden söz edildigi için bu adi almistir. Sûrede baslica imanin temel konulari olan Allah’a iman, peygamberlere iman, öldükten sonra dirilme ve hesap ele alinmaktadir.
15 | HICR SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 99 âyettir. Sûre, adini 80. âyette geçen “Hicr” kelimesinden almistir. Hicr, Medine’nin kuzeyinde vaktiyle Semûd kavminin yasadigi bir yerin adidir. Sûrede baslica Allah’in birligi, peygamberlik, öldükten sonra dirilme ve hesap konulari; peygamberlerin, çesitli zamanlarda azginlara ve inkarcilara karsi verdikleri mücadeleler çerçevesinde ele alinmaktadir. Bu sûrede ayrica ilahi kitaplarin kendisiyle kemale erdigi Kur’an’in her türlü tahriften korunacagi hükmü de yer almaktadir.
16 | NAHL SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 128 âyettir. Sûre, adini 68. âyette geçen “en-Nahl” kelimesinden almistir. “en-Nahl” bal arisi demektir. Sûrede baslica, kâinatta Allah’in varligini ve birligini gösteren deliller, vahiy, öldükten sonra dirilme gibi konular yer almaktadir.
17 | ISRÂ SÛRESI
26,32,33 ve 57. âyetler ile 73-80. âyetler Medine döneminde, digerleri Mekke döneminde inmistir. 111 âyettir. Sûre, adini ilk âyetin konusu olan “Isrâ” olayindan almistir. “Geceleyin yürütmek” anlamina gelen “Isrâ”, Mîrac yolculugunda, Hz. Peygamberin bir gece, Mekke’den Kudüs’e götürülmesini ifade eder. Sûrenin diger bir adi da “Benî Isrâil Sûresi”dir.
18 | KEHF SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 28. âyetin Medine döneminde indigi de rivayet edilmistir. 110 âyettir. Sûre, adini; ilk defa dokuzuncu âyette olmak üzere, birkaç yerde geçen “kehf” kelimesinden almistir. Kehf, magara demektir. Sûrede temel konu olarak, inançlari sebebiyle öldürülmekten kurtulmak için bir magaraya siginan gençlerin mucizevi halleri, ayrica Hz.Mûsâ ile Zülkarneyn konu edilmektedir.
19 | MERYEM SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 98 âyettir. Bazi tefsir bilginlerine göre 58 ve 71. âyetler Medine döneminde inmistir. Sûre, Meryem’in, oglu Isa’yi nasil dünyaya getirdigini anlattigi için bu adla anilmistir. Sûrede baslica, tevhit inancini yerlestirmek amaciyla bazi peygamberlerin kissalari ve kiyamet sahneleri konu edilmektedir.
20 | TÂ HÂ SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 135 âyettir. Sûre, adini birinci âyette yer alan harflerden almistir. Sûrede, Allah’in peygamberler araciligiyla insanlara gösterdigi dogru yolun temel gerçeklerine isaret edilmekte, Hz.Peygamber teselli edilerek peygamberlik görevini mutlaka en güzel sekilde basaracagi müjdelenip kendisine karsi çikanlarin ugrayacagi sonuçlar izah edilmektedir.
21 | ENBIYÂ SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 112 âyettir. “Enbiya”, peygamberler demektir. Sûre, temel konu olarak peygamberlerden, onlarin tevhit davasi ugrunda verdikleri mücadelelerden bahsettigi için bu adi almistir
22 | HAC SÛRESI
Âyetlerinin çogu Mekke’de, bir kismi ise Medine döneminde inmistir. 78 âyettir. Hac ibadetinden bahsettigi için bu adi almistir. Sûrede ayrica kiyamet gününün dehsetinden, kiyamet günü yasanacak sahnelerden, cihattan ve helak edilmis eski toplumlardan söz edilmektedir.
23 | MÜ'MINÛN SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 118 âyettir. Sûre adini, birinci âyette geçen “el-Mü’minûn” kelimesinden almistir. “el-Müminûn”, mü’minler demektir. Müsriklere son uyari niteligindeki bu sûrede, mü’minlerin zafere ulasacaklari, kötülerin cezaya çarptirilacagi konu edilmektedir.
24 | NÛR SÛRESI
Medine döneminde inmistir. 64 âyettir. Adini, 35. âyette geçen “nûr” kelimesinden almistir. Sûrede baslica; bireysel ve toplumsal hayatla ilgili çesitli hüküm ve prensipler, özellikle aile hayatina dair esaslar yer almaktadir.
25 | FURKÂN SÛRESI
Mekke döneminde inmistir. 68-70. âyetlerin Medine döneminde indigi konusunda bir rivayet de vardir. 77 âyettir. Sûre adini, ilk âyette geçen “el-Furkân” kelimesinden almaktadir. Furkân, “hak ile batili birbirinden ayiran” demek olup Kur’an’in isimlerinden biridir. Sûrede temel konular olarak Hz. Peygamber’in tüm insanliga gönderildigi, onun, teblig sirasinda karsilastigi zorluklar ve sirkin kökünün kazinacagi, geçmis ümmetlerin hayatlarindan bazi örnekler de verilerek ele alinmaktadir.